ดอกเดหลี

ชื่อสามัญ Spathiphyllum
ชื่อวิทยาศาสตร์ Spathiphyllum spp.
ชื่อวงศ์ Araceae ถิ่นกำเนิด โคลัมเบีย เวเนซูเอลา
ชื่ออื่นๆ เดหลีดอกขาว เดหลีใบเล็ก หน้าวัวไทย เจ็ดทิวา

ลักษณะทั่วไปของดอกเดหลี เดหลีเป็นไม้ประดับที่โดดเด่นมากชนิดหนึ่ง เนื่องจากให้ดอกสีขาวที่สวยงาม จึงเป็นที่นิยมนำมาปลูกเป็นไม้ดอกไม้ประดับภายในอาคาร เป็นไม้ที่คายความชื้นสูง ในขณะที่มีความสามารถสูงในการดูดพิษภายในอาคาร เดหลีเป็นไม้ประดับที่มีใบสีเขียวเข้มมันเป็นวาว ดอกเป็นช่อสีขาวหรือขาวแกมเหลือง กาบหุ้มช่อดอกมีสีขาวคล้ายดอกหน้าวัว เป็นไม้พุ่มเตี้ยสูงประมาณ 30–60 เซนติเมตร โดยธรรมชาติแล้วเดหลีชอบขึ้นอยู่ตามริมลำธารที่มีร่มเงาในป่าฝนเขตร้อน แต่เมื่อนำมาปลูกเป็นไม้ดอกไม้ประดับภายในอาคารเดหลีก็สามารถปรับตัวได้ดี และเป็นไม้ดอกไม้ประดับในจำนวนน้อยชนิดที่สามารถออกดอกได้ภายในอาคาร ถึงแม้จะมีความชื้นต่ำและได้รับแสงจากหลอดไฟฟ้าเท่านั้น เพียงแต่ดินต้องมีความชุ่มชื้นอยู่เสมอ

ใบ เป็นใบเดี่ยว เรียงเวียนสลับ รูปรีแกมรูปขอบขนาน ยาว 25-30 เซนติเมตร ปลายใบแหลม โคนใบสอบ ขอบใบเป็นคลื่นเล็กน้อย ผิวใบด้านบนสีเขียวเข้มเป็นมันและเป็นร่องตามแนวเส้นใบชัดเจน ก้านใบยาว กาบใบมีปีก

ดอก สีขาวบางพันธุ์มีกลิ่นหอม ออกเป็นช่อแบบช่อเชิงลดที่ปลายกิ่ง มีจานรองดอกสีขาวรูปไข่ โค้งงอเล็กน้อย กว้าง 4-5 เซนติเมตร ยาว 18-21 เซนติเมตร ปลายเรียวแหลมด้านหลังอาจมีสีเขียวปนบ้าง ปลีดอกยาว 5-6 เซนติเมตร ดอกย่อยมีขนาดเล็กมีกลีบดอก 6 กลีบ โคนกลีบดอกเชื่อมติดกัน

การขยายพันธุ์ การขยายพันธุ์เดหลีง่ายมาก เพียงแต่ขุดเอาเหง้าขึ้นมา แล้วแยกเหล้าออกจากกัน ปลูกแยกส่วน เราก็ได้ต้นเดหลีใหม่อีกต้นที่รอวันเจริญเติบโตและขยายเหง้าใหม่ขึ้นมา การเตรียมดินก็เป็นดินร่วนซุยคลุกกับปุ๋ยคอก เพื่อลำต้นจะได้รับน้ำอย่างเพียงพอ แต่น้ำต้องไม่ขังแฉะ

การปลูกนิยมปลูกแต่งสวนเป็นแปลงยาว ปลูกใต้ร่มเงาต้นไม้ใหญ่ ปลูกตามข้างตึก หรือปลูกในกระถาง จัดประดับตามห้อง ในตึก ระยะการปลูกเป็นแปลงห่างกัน 30 ซม.

การปลูกเดหลีนั้นนอกจากเรื่องการเตรียมดิน การหมั่นรดน้ำต้นไม้วันละครั้งทุกวันแล้ว ก็ต้องหมั่นเช็ดใบอย่าให้ฝุ่นเกาะ ใบเดหลีจึงจะเงางาม และต้องใจเย็นในช่วงระยะแรกปลูก เดหลีใช้เวลาฟูมฟักลำต้นเพื่อให้ดอกนานหลายเดือน ถ้าใจร้อนก็เลือกซื้อเดหลีที่มีก้านดอกแล้วมาลง ไม่ช้าก็จะได้เชยชมดอกสมใจอยาก ปัจจุบันเดหลีมีพันธุ์ดอกดก ออกดอกตลอดทั้งปี แล้วเวลาเลือกซื้อก็ขอให้ตรวจสอบดูด้วย

ประโยชน์ เดหลีเป็นไม้ที่ปลูกเป็นไม้ดอกไม้ประดับที่มีดอกหอมและสวยงาม นอกจากนี้ยังนิยมปลูกเป็นไม้ดอกล่อแมลงวันทองที่ทำอันตรายให้กับผลไม้ให้มารวมกัน แล้วกำจัดเสียในทีเดียว มีงานวิจัยออกมาว่า เดหลีสามารถดูดสารพิษจำพวกแอลกอฮอล์ อาซีโตน ไตรคลอไรเอทีรีน เบนซีนและฟอร์มาดีไฮด์ และสามารถดูดได้ในปริมาณมาก จึงมีผู้นิยมนำประดับในอาคารบ้านเรือน สำนักงานกันมากขึ้น